Συνέντευξη με τη καθηγήτρια Ελένη Ευσταθίου
Η καθηγήτρια Ελένη Ευσταθίου, Νοέμβριος 2014
Η Ελένη Ευσταθίου, είναι παθολόγος – ογκολόγος, πανεπιστημιακός γιατρός, στο πανεπιστήμιο του Τέξας, στο MD Anderson και στο πανεπιστήμιο Αθηνών και ασχολείται με τον ουρογεννητικό καρκίνο και ιδιαίτερα με τον καρκίνο του προστάτη.
Ποιά πρόοδο βλέπετε στην επιστήμη στον τομέα της φαρμακευτικής αντιμετώπισης του καρκίνου του προστάτη και των μεταστάσεών του τα τελευταία 20 χρόνια;
Τα τελευταία 20 χρόνια στο χώρο του καρκίνου του προστάτη έχουν αλλάξει πάρα πολλά πράγματα. Όχι τόσο πολύ στο θέμα της φαρμακευτικής αντιμετώπισης, όπου έχουμε θεαματικές αλλαγές, αλλά επειδή στην ερώτησή σας αναφερθήκατε στα 20 χρόνια, έχει αλλάξει ακόμη και το πως διαχειριζόμαστε τη νόσο. Έχουμε καταφέρει σχεδόν να διπλασιάσουμε την επιβίωση σε ανθρώπους με προχωρημένο καρκίνο προστάτη χάρη στη μεγαλύτερη γνώση του πως να συνεργαζόμαστε μεταξύ μας οι ειδικότητες. Αυτό έγινε τα τελευταία 15 – 20 χρόνια. Τα τελευταία 4 χρόνια είχαμε και 5 καινούρια φάρμακα στη θεραπευτική του καρκίνου του προστάτη. Τα τελευταία χρόνια επίσης έχει μπει στη θεραπευτική της αρχικής κακοήθειας του προστάτη πέρα από το ανοιχτό χειρουργείο και η ρομποτική χειρουργική που έχει βοηθήσει πάρα πολύ στην ποιότητα και βέβαια έχουμε αρχίσει να αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για μια ετερογενή κακοήθεια που δεν είναι: «όλοι πρέπει να παίρνουν την ίδια», πρέπει να εξατομικεύεται για τον κάθε ασθενή χωριστά. Και αυτό είναι που αυτή τη στιγμή κυνηγάμε στο χώρο μας και θα το πω αγγλικά λέγεται precision therapy development. Είναι η ανάπτυξη της θεραπείας ακριβείας ή όπως θέλουμε να τη λέμε στα ελληνικά πιο πολύ, η εξατομικευμένη θεραπεία. Νομίζω στα επόμενα 5 χρόνια θα έχουμε καταφέρει να φτάσουμε πάρα πολύ κοντά σε αυτό το στόχο.
Όσον αφορά στο νέο φάρμακο dovinitib κατά πόσο είναι δυνατή η χρήση του για τη θεραπεία ασθενών που ο καρκίνος του προστάτη έχει κάνει μετάσταση στα οστά, στην Ελλάδα και στον υπόλοιπο κόσμο;
Το dovinitib είναι ένα καινούριο φαρμακευτικό σκεύασμα, το οποίο ακόμα είναι καθαρά ερευνητικό για τις κακοήθειες του προστάτη. Δεν έχει αποδειχτεί ότι έχει κάποιο όφελος. Αντίθετα φάρμακα όπως η οξική αμπερατερόνη, η ενζαλουταμίδη, το Alpharadin, το sipeleucel-T είναι φάρμακα με αποδεδειγμένη θετική επίπτωση στον καρκίνο του προστάτη. Για το dovinitib θα ξέρουμε σε 3-4 χρόνια. Προς το παρόν έχουμε κάποια πρώτα δείγματα ότι έχει επίπτωση θετική και μπορεί και βοηθάει πάρα πολύ όταν η νόσος είναι οστική αλλά δεν έχουμε καμία απόδειξη αποτελεσματικότητας που να μας δημιουργεί τη δυνατότητα να ζητήσουμε έγκριση για κυκλοφορία του φαρμάκου με την ένδειξη της θεραπείας του καρκίνου του προστάτη, είναι πάρα πολύ νωρίς. Οι ασθενείς μπορούν να το λάβουν στα πλαίσια κλινικών μελετών και μόνο.
Ποιά είναι η αποτελεσματικότητα της χρήσης της αμπιρατερόνης συμπληρωματικά στην ορμονοθεραπεία για την αντιμετώπιση του καρκίνου του προστάτη με μεταστάσεις;
Η οξική αμπιρατερόνη είναι ένα φάρμακο, το οποίο αρχίσαμε να το μελετάμε πριν περίπου 7 χρόνια. Το έδωσα σε ασθενείς το 2007 που είχαν λάβει και χημειοθεραπείες και αρκετές σειρές ορμονικής θεραπείας με εξαιρετικά εντυπωσιακά αποτελέσματα. Άνθρωποι, οι οποίοι στην ουσία ήρθαν σε αναπηρική καρέκλα, σηκώθηκαν μέσα σε 15 – 20 μέρες, γύρισαν στις δουλειές τους. Όταν ήταν πιο μεγάλοι άνθρωποι, έκαναν τις ασχολίες που ήθελαν στη ζωή τους. Δηλαδή έφερε μια ποιότητα ζωής, την οποία την είδαμε πάρα πολύ γρήγορα. Στη συνέχεια κάναμε όλες αυτές τις μελέτες που ανέφερα και πριν, οι οποίες πρέπει να γίνουν για τα νέα φάρμακα και απέδειξαν ότι όχι μόνο ωφελεί στην ποιότητα ζωής, αλλά επιμηκύνει και τη ζωή που είναι πάντα ένα ζητούμενο. Οπότε ένα φάρμακο σαν την οξική αμπερατερόνη ήταν το πρώτο που μας αποκάλυψε ότι ο καρκίνος του προστάτη μπορεί να γίνεται ανθεκτικός στον αρχικό ορμονικό χειρισμό αλλά δεν γίνεται ποτέ ανεξάρτητος από τον ανδρογονικό αποκλεισμό ή μάλλον γίνεται σπανιότερα απ’ ότι νομίζαμε αρχικά και μας έμαθε ότι πρέπει να χρησιμοποιούμε τις νέες ορμόνες καλύτερα. Η οξική αμπιρατερόνη καταφέρνει να σταματήσει την παραμονή ανδρογόνων, όχι μόνο από τους όρχεις και από τα επινεφρίδια αλλά και από τα ίδια τα καρκινικά κύτταρα. Φάνηκε ότι σε όλα τα στάδια της προχωρημένης νόσου έχει όφελος και στην επιβίωση αλλά και στην ποιότητα ζωής, καθυστερεί την έναρξη της χημειοθεραπείας. Αυτή τη στιγμή διερευνούμε την αποτελεσματικότητα της οξικής αμπιρατερόνης σε νωρίτερα στάδια της νόσου, πριν γίνει μεταστατική και περιμένουμε ότι θα έχουμε πολύ καλά αποτελέσματα και εκεί. Παράλληλα, βέβαια πρέπει να αναφέρουμε ότι στον ίδιο χρόνο είχαμε τη δυνατότητα να δούμε ότι και άλλα ορμονικά σκευάσματα όπως η ενζαλουταμίδη είχαν αντίστοιχη αποτελεσματικότητα. Τα σκευάσματα μπορεί να φαίνονται ανταγωνιστικά, τρόπον τινά, αλλά για εμάς τους ερευνητές όταν δύο φάρμακα με παρόμοιο μηχανισμό έχουν και τα δύο θετικά αποτελέσματα φεύγει οποιαδήποτε αμφιβολία ότι μπορεί να ήταν τυχαίο το εύρημα. Έχουμε παράλληλα φάρμακα να μας δίνουν εξίσου καλά αποτελέσματα και νομίζω ότι αυτό για οποιοδήποτε επιστήμονα είναι η καλύτερη απόδειξη της αποτελεσματικότητάς τους.
Συνέντευξη: Χρίστος Καλλίτσης
Διαδώστε το Άρθρο...
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου